ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΟΣ ΚΡΙΟΣ

Πριν μερικά χρόνια το Πάσχα ήταν τόσο όμορφο, με γεμίζει αναμνήσεις γλυκές και τρυφερές, όταν το σκέφτομαι. Εκεί θα σας μεταφέρω να μου πείτε αν έχω δίκιο, να το θυμάμαι με αγάπη. Πριν μερικά χρόνια, το Πάσχα οι νοικοκυρές συνήθιζαν να κάνουν προετοιμασίες. Καθάριζαν το σπίτι με γενικές, το έβαφαν, άσπριζαν τις αυλές και τους τοίχους   και μετά το στόλιζαν. Όλοι κάναμε νηστεία την σαρακοστή, μόνο λαδερά φαγητά κάναμε. Την μεγάλη εβδομάδα, οι φούρνοι δούλευαν μέχρι αργά το βράδυ, για να ψήσουν οι νοικοκυρές τα κουλουράκια τους. Η μαμά μου πήγαινε στον φούρνο της γειτονιάς εκεί είχε ένα δωμάτιο που είχε πολλές γυναίκες και έφτιαχναν τα κουλουράκια τους. Οι δρόμοι μοσχοβολούσαν, από όπου και αν περνούσες  μύριζε κουλούρια. Η γιαγιά μου, έφτιαχνε κάτι παράξενα κουλούρια, τα έλεγε αμμωνιακένα, γιατί είχε μέσα αμμωνία. Τα έπλαθε από βραδύς και τα έβαζε στην σειρά πάνω στο τραπέζι.  Μετά τα σκέπαζε με ένα σεντόνι για να μην πάει κάτι πάνω, αλλά και για  να ζεσταθούν και να φουσκώσουν. Το πρωί μας φώναζε να τα πάμε στον φούρνο με τις λαμαρίνες, αφού πρώτα τα είχε αλείψει με αυγό. Μετά έπαιρνε μια μεγάλη λεκάνη και καθόταν στον φούρνο, μέχρι να ψηθούν και να τα πάρει. Μέσα στην λαμαρίνα έγραφε σε μια μικρή λαδόκολλα το όνομα της, για να μην μπερδευτούν με άλλα. Δεν μας άφηνε να δοκιμάσουμε ούτε ένα, γιατί έλεγε είχαν αυγά και γάλα και εμείς νηστεύαμε. Εγώ σαν μικρούλα όμως έκανα ζαβολιές και όταν έψηνε η μαμά μου, έκλεβα με τρόπο δυο τρία και τα έβαζα στην τσέπη μου, για να τα φάω σαν έμενα μόνη μου. Το ζεστό κουλουράκι ήταν η αδυναμία μου και εγώ δεν μπορούσα να αντισταθώ στον πειρασμό και να μην φάω. 

Την μεγάλη εβδομάδα, ιδίως στα χωριά υπήρχαν οι μάντρες, καθένας βοσκός είχε το κοπάδι του που το σεργιανούσε στους δρόμους για να τα δουν οι άνθρωποι και να τα αγοράσουν. Συνήθως εμείς το παίρναμε νωρίτερα για να το χαρούμε περισσότερες μέρες. Μαζευόμασταν όλα τα πιτσιρίκια της γειτονιάς και έφερνε ο καθένας το δικό του αρνάκι. Στον λαιμό του κάθε αρνιού είχε μια μπάλα με νήματα,  που εμένα μου την έφτιαχνε η γιαγιά μου. Καμαρώναμε όλοι τα αρνιά μας και το καθένα παιδί έβλεπε ομορφότερο το δικό του αρνί. Έπειτα τα δέναμε με ένα σχοινί και τα παίρναμε να τα βοσκήσουμε. Το βράδυ εγώ αν το άκουγα να κλαίει, έβγαινα κρυφά και πήγαινα να του κάνω συντροφιά, περίεργο μόλις πήγαινα σταματούσε να φωνάζει. Το άσχημο ήταν όμως όταν τα παίρνανε για να τα σφάξουν, το τι κλάμα έκανα κάθε φορά δεν περιγράφεται. Όλα τα παιδιά εκείνη την ημέρα ήταν κατσουφιασμένα, γιατί δενόμασταν μαζί τους.

Ένα Πάσχα μου λέει ο πατέρας μου, έλα να πάμε στην μάντρα να διαλέξεις το αρνί μας. Πήγα και εγώ καμαρωτή, καμαρωτή και όλο χαρά να διαλέξω το αρνί μου. Ήταν μια μάντρα σε ένα χωράφι και εκεί βοσκούσαν πολλά αρνιά, μικρά και μεγάλα. Μερικά είχαν πάνω τους μπογιά με διαφορετικά χρώματα, αυτά δεν έπρεπε να τα κοιτώ, καθώς τα είχαν διαλέξει. Μπαίνω μέσα στην μάντρα όλο χαρά και έψαχνα να βρω το αρνί που θα μου άρεσε. Το ήθελα μαυρομάτικο και όμορφο, δεν μου άρεσαν τα  ξανθιά αρνιά, δεν ξέρω γιατί. Εκεί που λέτε που έψαχνα βρήκα ένα πανέμορφο μαυρομάτικο αρνί, το πλησίασα και ήμουν έτοιμη να φωνάξω τον πατέρα μου να το πιάσει. Εκείνος μιλούσε με τον βοσκό και δεν μου έδινε σημασία. Όπως γύρισα ασυναίσθητα, τι να δω; ένα μεγάλο κριάρι με έβλεπε με το μάτι γυαλισμένο, άρχισε να χτυπάει το πόδι του προς τα πίσω  να παίρνει φόρα και να τρέχει προς το μέρος μου. Τρόμαξα και άρχισα να φωνάζω, έτρεχα όσο πιο γρήγορα μπορούσα, ευτυχώς για μένα η πόρτα ήταν κοντά και πρόλαβα να βγω και να κλείσω. Είχε κάτι στρουφιχτά κέρατα που θα με σούβλιζε το άτιμο. Ο πατέρας μου που είδε την σκηνή τα έβαλε με τον βοσκό που δεν μας το είπε, αλλά εκείνος το βρήκε τόσο αστείο που γελούσε συνέχεια.  Να σας πω ότι εκείνη την στιγμή νόμιζα και βρισκόμουν σε αρένα ,και πως μου έκανε επίθεση ο ταύρος. Ακόμα και τώρα όταν βλέπω ταυρομαχίες αυτό θυμάμαι. Από τότε δεν ξαναπήγα σε μάντρα και ακόμα και τώρα φοβάμαι τα κριάρια, είναι άτιμα ζώα, σου κάνουν επίθεση χωρίς να το καταλάβεις. 

Έστω όμως και με αυτή την εμπειρία του κριαριού, μου άρεσε πολύ το Πάσχα. Την μεγάλη εβδομάδα πηγαίναμε όλοι μαζί στην εκκλησία και την μεγάλη Πέμπτη που έβγαινε ο Σταυρός κρατούσαμε τις λαμπάδες μας. Το μεγάλο Σαββάτο μετά το Χριστός Ανέστη, παίρναμε το Άγιο φως και πηγαίναμε σπίτι. Εκεί μαζευόμασταν να τσουγκρίσουμε τα αυγά μας, (Ξέχασα να σας πω, ότι η γιαγιά μου, έβαφε τα αυγά με έναν άλλο τρόπο. Έβαζε μέσα σε ένα τούλι διάφορα φύλλα και τα έδενε, μετά τα έβαζε στην μπογιά αρκετή ώρα και όταν τα έβγαζε το αυγό είχε διάφορα όμορφα σχήματα), μετά να τρώμε την μαγειρίτσα.  Εγώ δεν ήθελα να φάω γιατί δεν μου άρεσε, ούτε και το κοκορέτσι μου άρεσε, παρόλο που μου έσπαγε την μύτη η μυρουδιά του. Η αδελφή μου και τι δεν με έκανε να δοκιμάσω, αλλά εγώ πείσμα εκεί, δεν έτρωγα. Κοκορέτσι δοκίμασα πριν λίγα χρόνια γιατί όσο και να μην το ήθελα είχε μείνει η μυρωδιά στην μύτη μου και έτσι δοκίμασα λιγάκι, για  να μου φύγει η ιδέα. Δεν ήταν και άσχημο αν εξαιρέσεις τα έντερα που σιχαίνομαι, κατά τα άλλα ήταν πολύ καλό.

Τώρα το Πάσχα είναι πάλι όμορφο και κρατάνε τις παραδόσεις σε πολλά μέρη και εμάς στα χωριά και στα νησιά είναι πιο έντονο, αλλά λείπει αυτό το κάτι από τα παλιά. Ο φούρνος συνεχίζει να ψήνει αλλά οι περισσότεροι όπως και εγώ, τα ψήνουμε στο φούρνο του σπιτιού μας. Τα αρνιά τα παίρνουμε έτοιμα σφαγμένα με λίγες εξαιρέσεις ακόμα. Η νηστεία κοντεύει να εξαφανιστεί, κάποιοι μόνο την μεγάλη Παρασκευή νηστεύουν και νομίζουν πως είναι εντάξει. Στην εκκλησία για να ακούσουν το Χριστός Ανέστη, πηγαίνουν πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα και κάθονται στην αυλή, ούτε μέσα δεν μπαίνουν. Κάθε χρόνο και χειρότερα τα βλέπω και ιδίως τώρα με την οικονομική κρίση, που δεν θα μπορούν οι άνθρωποι να αγοράσουν τα απαραίτητα για το Πασχαλινό τραπέζι.

Καλό Πάσχα σε όλους σας και σας εύχομαι να το περάσατε, κοντά στα αγαπημένα σας πρόσωπα.

Μύριαμ Κ. Ρόδος